ใบ

          กล้วยไม้เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว คือเส้นใบจะอยู่ในลักษณะขนานกันไปตามความยาวของใบ ใบของกล้วยไม้มีลักษณะที่แตกต่างกันออกไปตามชนิดของกล้วยไม้ นับตั้งแต่รูปร่าง สีสัน ขนาด และการทรงตัวตามธรรมชาติ ลักษณะใบของกล้วยไม้มีหลายชนิด เช่น ใบแบน ใบกลม และใบร่องซึ่งเป็นลูกผสมระหว่างพวกใบกลมกับใบแบน แต่ใบกล้วยไม้ส่วนมากแล้วจะมีลักษณะแบน การเรียงตัวจะมีทั้งเรียงสลับกัน และเรียงซ้อนทับกัน สีของใบส่วนมากมีสีเขียวอมเหลืองบางชนิดใบมีสีสันลวดลายสวยงาม

           หน้าที่ของใบ คือ สังเคราะห์แสง โดยสารสีเขียวเรียกว่าคลอโรฟีลล์ที่อยู่ภายในใบร่วมกับแสงสว่าง ช่วยให้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากอากาศผ่านเข้าไปทางรูถ่ายก๊าซของใบ ทำปฏิกิริยากับน้ำเกิดเป็นน้ำตาล นอกจากนี้ใบยังทำหน้าที่คายน้ำออกจากต้น ช่วยให้รากสามารถดูดน้ำ และอาหารเข้าสู่ต้น เป็นการแทนที่น้ำที่ระเหยออกจากใบ ทำให้ต้นได้อาหาร หรือปุ๋ยผ่านเข้าทางรากได้

ใบของกล้วยไม้มีลักษณะแตกต่างกันตามสายพันธุ์ เช่น กล้วยไม้ในสกุลสแพโตกล๊อตทิส (Spathoglottis) มีลักษณะใบเป็นจีบ กล้วยไม้พญาไร้ใบ (Chiloschista usneoides LDL) มีลักษณะใบที่เล็กมากเกาะอยู่ตามกิ่งไม้ในที่ค่อนข้างร่ม มีรากหนาแน่นสีเขียว สามารถปรุงอาหารได้ ใบจึงเจริญออกมามีขนาดใหญ่กว่าหัวเข็มหมุดเล็กน้อย            กล้วยไม้รองเท้านารี (Paphilopedilum) ลักษณะใบมีสีสรรงดงามหลายชนิดมีใบสีเขียวแก่สลับเขียวอ่อน กล้วยไม้ (Anoectochilus siamensis) ลักษณะใบมีสีน้ำตาลอมแดง และมีลายหรือกระสีขาวสวยงามมาก

เกสร

          คืออวัยวะที่แท้จริงของพืชมีดอก หรือเป็นส่วนประกอบ เพื่อช่วยให้การผสมพันธุ์กล้วยไม้เป็นพืชที่มีดอกสมบูรณ์เพศ คือ มีเกสรตัวผู้ และเกสรตัวเมียอยู่ในดอกเดียวกัน เกสรกล้วยไม้มีลักษณะเฉพาะ คือ ส่วนของก้านชูยอดเกสรเมียกับก้านชูอับเรณูของเกสรผู้ รวมเป็นอวัยวะอันเดียวกัน และยอดเกสรเมียกับเรณูติดอยู่ส่วนนี้ รวมเรียกส่วนนี้ทั้งหมดว่า “เส้าเกสร” ซึ่งจะยื่นออกมาจากจุดเดียวกันกับที่โคนกลีบดอก ติดอยู่ที่ปลายสุดของเส้าเกสรเป็นที่อยู่ของเรณู ซึ่งเป็นเชื้อเพศผู้

           เรณูนี้เป็นเม็ดขนาดเล็กมากมีฝาครอบปิดอยู่มิดชิด เรณูของกล้วยไม้มักเกาะกันเป็นก้อนเหนียวๆ เรียกว่า ก้อนเรณู ถัดจากปลายสุดลงมา เป็นแอ่งกลมเล็กมีน้ำเหนียวอยู่เต็มแอ่ง ส่วนนี้คือ แอ่งยอดเกสรตัวเมีย การผสมพันธุ์กล้วยไม้เริ่มแรกก้อนเรณูจะต้องเข้าไปในแอ่งน้ำเหนียว จะทำหน้าที่กระตุ้นให้เม็ดเรณูงอกเข้าไปผสมพันธุ์กับไข่ ในรังไข่ต่อไป บริเวณก้านดอกส่วนที่อยู่ชิดกับโคนกลีบดอก ซึ่งจะมีขนาดใหญ่กว่าก้านดอกที่ต่ำลงไป ก้านดอกส่วนนี้เป็นที่อยู่ของอวัยวะเพศเมียอีกส่วนหนึ่ง คือ รังไข่ ภายในรังไข่จะมีไข่อ่อนเป็นเม็ดเล็กๆ เกาะติดอยู่มากมาย ไข่อ่อนเหล่านี้เมื่อได้รับการผสมเชื้อเพศผู้จากเรณู ก็จะมีการเปลี่ยนแปลงและเจริญเติบโตกลายเป็นเมล็ด ใช้สำหรับสืบพันธุ์ต่อไป

ผล หรือฝัก

         ผลหรือที่เรียกกันทั่วไปว่า ฝักกล้วยไม้ หลังจากผสมเกสรเสร็จแล้วส่วนก้านดอกซึ่งเป็นรังไข่จะเปลี่ยนสีเป็นสีเขียว และเจริญเป็นฝักกล้วยไม้ภายในฝักมีเมล็ด ฝักกล้วยไม้มีอายุตั้งแต่ผสมเกสรไปจนถึงฝักแก่จะแตกต่างกันไปตามชนิดของกล้วยไม้ร่วมกับสภาพสิ่งแวดล้อมและความสมบูรณ์ขององค์ประกอบในการเจริญงอกงามด้วย
          
           กล้วยไม้บางชนิดอาจจะฝักแก่ได้ในระยะเวลาเพียงเดือนกว่าเท่านั้น แต่มีกล้วยไม้บางชนิดซึ่งมีฝักอยุ่กับต้นถึง 1- 1/2 ปีถึงจะแก่ ฝักกล้วยไม้ประเภทไม่แตกกอมักจะติดอยู่กับก้านในลักษณะตั้งเอาปลายชี้ขึ้นด้านบน แต่ฝักกล้วยไม้ประเภทแตกกอมักจะห้อยปลายลงด้านล่าง เช่น ฝักของกล้วยไม้สกุลหวาย เป็นต้น ถ้าพิจารณาที่ผิวฝักโดยรอบจะพบว่ามีตะเข็บอยู่ 3 แนวยาวตามความยาวของฝัก

          ในแต่ละฝักจะมีเมล็ดเป็นจำนวนมากคือตั้งแต่ 1,600 - 4,000,000 เมล็ด เมล็ดมีลักษณะเรียวยาวหรือป่องตรงกลางคล้ายลูกรักบี้ เมล็ดมีขนาดเล็กมาก มีคัพภะแต่ไม่มีอาหารสะสม มีเปลือกบาง ๆ หุ้มเมล็ดอยู่ มีน้ำหนักเมล็ดประมาณ 0.0003-0.0014 มิลลิกรัม มีสีแตกต่างกันไป เช่น น้ำตาลเทา เหลืองหรือขาว และด้วยเหตุที่เมล็ดกล้วยไม้มีขนาดเล็กมากจึงทำให้ปลิวกระจายไปตามลมได้ง่าย และเป็นระยะทางไกล ๆ เมล็ดกล้วยไม้ขณะใกล้จะสุกถ้าเป็นกล้วยไม้ประเภทแตกกอจะมีสีเหลืองอมเขียวอ่อน ๆ หากเป็นกล้วยไม้ประเภทไม่แตกกอจะมีสีน้ำตาลไหม้

          กรณีที่ฝักกล้วยไม้ถูกปล่อยไว้กับต้นจนกระทั่งผิวเหี่ยว และเปลี่ยนสีเขียวเป็นสีเหลืองตะเข็บจะปริออกทำให้เมล็ดซึ่งมีลักษณะเป็นผงละเอียด และมีน้ำหนักเบารั่วไหลออกมา แล้วปลิวไปกับกระแสลมได้ง่าย